Technologie en transparantie: bodycams in het hart van de actie

Vanuit juridisch oogpunt werden individuele camera’s vóór de wet van 19 oktober 20231 beschouwd als mobiele camera’s en de desbetreffende artikelen van de WPA waren er dan ook op van toepassing. In een eerste ambtshalve advies over deze bodycams (8 mei 2020) wees het Controleorgaan op de politionele informatie (COC) op de juridische risico’s in verband met het ontbreken van een specifiek regelgevingskader. Met het oog op meer rechtszekerheid voor de politie-eenheden die ervoor hebben gekozen zich met zulke camera’s uit te rusten (bodycams maken immers geen deel uit van de individuele basisuitrusting), heeft de wetgever beslist de WPA te wijzigen om er de definitie van een individuele camera in op te nemen en om een reeks regels te voorzien die afgestemd zijn op de specifieke eigenschappen van individuele camera’s.

De bodycam raakt meer en meer ingeburgerd bij verschillende lokale politiezones. Hoe heeft de GPI de implementatie van dit instrument aangepakt? Vindt de bodycam ook ingang bij de Federale Politie? En hoe zit het precies met het gebruik van de beelden in gerechtelijke procedures? Daarover praten we met Damien Leboutte, procureur des Konings van Luik, en Pascal Roman, strategisch adviseur bij de Algemene directie bestuurlijke politie.

“Filmen om niet langer bekritiseerd te worden.” Met die opvallende – om niet te zeggen stoutmoedige – slogan lanceerde de korpschef van de politiezone Brussel Hoofdstad Elsene eind 2021 een project betreffende het vrijwillig dragen van bodycams door zijn operationele personeel. Hij was het immers beu dat zijn agenten regelmatig aan de publieke schandpaal werden genageld zonder enige context of nuance, en vooral zonder enige verdediging.

Draagbare camera’s, die vaak bodycams worden genoemd, bieden een subjectief beeld dat de kijker de indruk geeft midden in de actie te zitten. Hoewel de eerste toepassingen dateren van 2005-2006 in het Verenigd Koninkrijk, nam het gebruik van bodycams een paar jaar later pas echt een hoge vlucht in de Verenigde Staten.