Op 24 mei 2018 werd er door het parlement een wijziging aan de wet betreffende de veiligheid bij voetbalwedstrijden, beter gekend onder de naam ‘voetbalwet’, goedgekeurd. Deze ‘nieuwe voetbalwet, verschenen in het Belgisch Staatsblad van 18 juni 2018, is een laatste in een reeks van wijzigingen van de wet van 21 december 1998. Deze laatste wijziging kwam er n.a.v. een Parlementair initiatief door Dhr. Brecht Vermeulen en na een rondetafelconferentie met oa. de KBVB, de voetbalcel FOD Binnenlandse Zaken en de politie.
De initiële voetbalwet zag in 1998 het levenslicht met het oog op Euro2000, georganiseerd in België & Nederland. Nadien werd deze voetbalwet meerdere keren uitgebreid/aangepast, dit op respectievelijk 10 maart 2003, 27 december 2004, 25 april 2007, 27 juni 2016 en 21 juli 2016.
Tot op heden was deze wet enkel van toepassing op de twee professionele afdelingen van het Belgisch voetbal. Maar voor feiten die het verloop van een wedstrijd konden verstoren (inbreuken gepleegd door supporters) was ze ook van toepassing bij wedstrijden van ploegen uit de eerste klasse amateurs en uitzonderlijk ook bij wedstrijden van ploegen uit de tweede klasse amateurs, maar dan enkel voor de inbreuken m.b.t. aanwezigheden in het stadion/perimeter mits stadion-/perimeterverbod. Dit was de toestand t.e.m. vorig voetbalseizoen.
Wijzigingen
De nieuwe voetbalwet, die in werking trad op 1 juni 2018, heeft een aantal belangrijke wijzigingen in petto, dit voor wat betreft:
- Het toepassingsgebied;
- De organisatoren;
- Overtredingen begaan door supporters;
- Politie, vooral dan naar onze wijze van optreden en afhandeling.
In het toepassingsgebied onthouden wij dat de wet nu ook van toepassing is, niet enkel voor wedstrijden van de profclubs in 1A en 1B, maar ook bij de amateurreeksen 1, 2 en 3 en bepaalde wedstrijden van damesploegen en jeugdreeksen (enkel ploegen van respectievelijk de hoogste twee nationale dames- en hoogste twee jeugdreeksen + telkens de nationale ploeg). Het provinciaal voetbal wordt dus wel degelijk volledig buiten de toepassing van de voetbalwet gehouden.
Met betrekking tot de organisatoren worden tal van zaken toegevoegd en/of verder uitgewerkt. Zo wordt de vroegere ‘veiligheidsverantwoordelijke’ expliciet in de nieuwe wet gedefinieerd als “de gemandateerde veiligheidsverantwoordelijke” met bepaling van zijn opdrachten en bevoegdheden.
Verder is er de invoering van de SLO (Supporters Liaison Officer), verplicht in 1A en 1B (profclubs). De SLO is de natuurlijke persoon aangewezen om de communicatie tussen de club, supporters en administratieoverheid te verzekeren. Hierbij wenst de wetgever niet enkel meer de klemtoon te leggen op repressie, doch ook in te zetten op preventie.
Onderliggend idee is dat fans de mogelijkheid dient te worden geboden om aan zelfregulering te doen Een brugfiguur, de SLO, tussen fans en voetbalclubs kan veiligheidsproblemen mee helpen voorkomen. Verdere wetgeving moet de minimale voorwaarden van rekrutering, opleiding en bekwaamheid van deze SLO nog bepalen. Idem zo voor de gemandateerde veiligheidsverantwoordelijke en de stewards.
Ook worden de nadere regels inzake installatie en werking van bewakingscamera’s in het stadion uitgediept (van toepassing in de stadiums van ploegen in 1A en 1B). Ook de wijze van registratie, verwerking, gebruik en opslag van beelden wordt hier door de wetgever bepaald.
Een andere belangrijke aanpassing m.b.t. de organisator is dat stewards kunnen tussenkomen op heel het Belgisch grondgebied: tijdens en n.a.v. georganiseerde collectieve verplaatsingen van supporters, voor het onthaal van hun supporters, het verstrekken van nuttige inlichtingen alsook voor het nemen van passende maatregelen in afwachting van het optreden van hulp- en/of veiligheidsdiensten.
Stewards kunnen vanaf heden ook worden ingeschakeld voor voetbalevenementen, op voorwaarde dat de organisator van dit evenement wel degelijk een voetbalclub betreft.
Op het vlak van de overtredingen van supporters worden een aantal zaken scherper gezet:
- Voor overtredingen strafbaar op gans het grondgebied België: in de toekosmt 48 uur voor/na een wedstrijd i.p.v. 24 uur vroeger en nu ook voor overtredingen “alleen” gepleegd, daar waar vroeger enkel “in groep” werd weerhouden;
- Pyrotechnische middelen:
- het bezit / gebruik ervan is nu ook strafbaar “in de perimeter”, dus niet enkel meer in het stadion (5 uur voor/na een wedstrijd);
- Het gebruik ervan is nu tevens strafbaar “op gans het grondgebied België”, omwille van en ter gelegenheid van een voetbalwedstrijd (tevens 5 uur voor/na een wedstrijd);
- Het betreden van een stadion in overtreding met een burgerrechtelijke uitsluiting is in de toekomst tevens een overtreding.
Politionele houding / afhandeling
Het aantal gevallen van zware feiten hooliganisme lijkt reeds enkele jaren een dalende tendens te vertonen. Toch stelde FOD Binnenlandse Zaken vast dat het aantal PV’s voetbalwet net in een omgekeerde stijgende lijn leek te gaan. Het lijkt een doelstelling van deze nieuwe voetbalwet om gedrag van supporters tijdig te corrigeren i.p.v. een maximum aan PV’s uit te schrijven met dito uitsluitingen en boetes tot gevolg.
Daarom voorziet de wetwijziging in twee soorten waarschuwingen, die kunnen opgelegd worden bij kleine(re) overtredingen:
- Een politieambtenaar kan een officiële waarschuwing geven op het moment van de overtreding;
- De bevoegde ambtenaar van FOD BinZ kan dit op het einde van de procedure.
Er kan echter maximum maar één waarschuwing worden gegeven aan een supporter.
De wetgever heeft tevens een toch niet onbelangrijk artikel opgenomen, met name: “Het origineel proces-verbaal voetbalwet wordt, binnen de drie maanden te rekenen vanaf de vaststelling van de feiten, gestuurd aan FOD Binnenlandse Zaken Voetbalcel”.
M.a.w.: elk opgesteld proces-verbaal voetbalwet dient zich vanaf heden, uiterlijk 3 maand na datum van de feiten, bij de bevoegde ambtenaar FOD Binnenlandse Zaken Voetbalcel te bevinden. De inkomende datumstempel van deze dienst, zal ongetwijfeld in de toekomst door velen met Argusogen worden bekeken en voer blijken voor discussies, procedureslagen, etc…
